میتوانیم جمعیت جهان را از نظر تناسباندام، به ۳ قسمت تقریباً مساوی تقسیم کنیم: یک سوم چاق، یک سوم لاغر و یک سوم دارای اندام مناسب؛ بنابراین پدیده چاقی یا لاغری یک پدیده طبیعی به حساب میآید. علت این پدیده را زمانی میتوان درک کرد که بتوانیم سیستم سوخت و ساز بدن را بشناسیم. خداوند متعال، بدن انسان را با دقتی فوقالعاده ساخته و نه تنها کل محاسبات لازم را برای سلامتی او در نظر گرفته، بلکه به منظور تأمین انرژی لازم برای ادامهی این زندگی، سیستمهای دقیقی خلق کرده است.
انرژی لازم برای تأمین نیازهای بدن انسان از خوراکیها دریافت میشود. اگر انرژی دریافتی به اندازه انرژی مورد نیاز بدن باشد وزن ثابت میماند ولی اگر این انرژی بیش از انرژی مورد نیاز بدن باشد، بدن پس از دریافت نیاز خود، انرژی باقی مانده را به ذخیرهای برای روزهای قحطی تبدیل میکند. این ذخیره معمولاً به صورت بافت چربی در مناطق مختلف بدن میماند و باعث افزایش وزن میشود.
حال اگر انرژی دریافتی فردی کمتر از نیاز او باشد، بدن مجبور است برای تأمین بقیه نیاز خود از انرژیهای ذخیره شده (چربیهای انباشته در بدن) استفاده کند. در صورت عدم وجود ذخایر چربی نیز، بدن نیاز خود را از سوزاندن بافتهای دیگر خود تهیه خواهد کرد. وضعیت تأمین نیاز بدن به گونهای است که حتی در بعضی حالتهای قحطی و رژیمهای غذایی نادرست، بدن برای تأمین نیازهای خود از بافتهای حیاتی و مهم مثل قلب، کلیه، کبد و غیره استفاده میکند که باعث کاهش وزن میشود.
چند وقتی هست اضافه وزن دارم ولی انگیزهای برای کاهش وزن نداشتم تا زمانی که یکی از دوستانم که کاهش وزن فوقالعادهای در طی چند ماه اخیر داشته کتابی با نام « معجزهای برای چاقها » نوشتهی دکتر محمد صادق کرمانی را به من داد و گفت اگر فقط قسمت ضررهای چاقی را مطالعه کنی، از فردا کاهش وزن را شروع میکنی و همینطور هم شد. تصمیم گرفتم در قالب یک مقاله شما را هم با ضررهای خطرناک چاقی آشنا کنم شاید تلنگری بخورید و فرآیند کاهش وزن را هر چه زودتر شروع کنید.
چاقی سبب مشکلات زیادی میشود که هماکنون به توضیح برخی از آنها میپردازیم:
آرتروز
هر که وزنش بیش، دردش بیشتر (دکتر کرمانی این نوشته را اولین بار روی یک تابلو در مطب همکارشان که یکی از ارتوپدهای معروف در تهران هستند مشاهده کردهاند. هر بیمار چاقی که برای درمان آرتروز به او مراجعه میکرد، قبل از هر اقدام دستور میداد که اول وزن خود را کاهش دهد بعد مراجعه کند). چون وزن زیاد سبب وارد آمدن فشار زیاد روی مفاصل میشود و آرتروز زودرس ایجاد میکند.
نقرس
بالا رفتن مقدار اسید اوریک، باعث رسوب این ماده در مفاصل، مخصوصاً مفصل شست پا میشود و این رسوبات منجر به درد شدید در مفاصل درگیر با این ماده میگردد. درصد مبتلایان به این بیماری در چاقها بیشتر است.
دیسک کمر
وقتی وزن انسان بالا باشد، روی دیسکهایی که بین مهرهها قرار گرفته، فشار میآورد که این فشار، باعث دردهای سیاتیکی یا فتق دیسک کمر میشود.
نارسایی تنفسی
مسلماً حرکت افراد چاق و فعالیت بدنی آنها باعث نارسایی تنفسی و نفس نفس زدن آنها میشود، زیرا در این افراد به هنگام فعالیت به دلیل اضافه وزن، قلب مجبور است با سرعت بیشتری کار کند (درست مثل زمانی که فرد ورزش میکند یا میدود). ولی افراد لاغر این مشکل را ندارند چون برخلاف افراد چاق، ریهی آنها توانایی رساندن اکسیژن به مقدار وزن آنها را دارد.
عفونتهای ریوی
برونشیتهای مزمن، ذاتالریه، ذات الجنب و عفونتهای ریوی دیگر بیشتر چاقها را مبتلا میکند تا لاغرها.
حملههای آسمی
لاغرهایی که مبتلا به آسم میشوند، کمتر از افراد چاق گرفتار حملههای آسمی میگردند.
سنگ کیسه صفرا
چون درصد آن در زنان بیشتر است، شاید بتوان گفت سنگ کیسه صفرا تقریباً منحصر به زنان چاق است.
مرض قند
همه میدانند دیابت، باید زمینهی ارثی داشته باشد. اگر عمه، دایی یا عموی یک خانوادهی هفت نفری (پدر و مادر و پنج فرزند) مبتلا به دیابت باشد و قرار باشد که طبق قوانین وراثت به یکی از آنها برسد، از میان آنها فردی به دیابت مبتلا میشود که چاقترین آنهاست.
مشکلات بعد از عمل جراحی
عمل جراحی گاه منجر به عفونت میشود. یکی از مهمترین علل عفونت وجود بافتهای چربی زیاد در مسیر زخم جراحی است.
واریس
واریس در افراد لاغر و چاق دیده میشود ولی درصد آن در چاقها بیشتر است.
سرطان سینه
شایعترین سرطان در زنان، سرطان سینه است و بیشترین درصد مبتلایان به آن هم زنان چاق هستند.
نازایی
یکی از علتهای نازایی، چاقی است. خوب است بدانید چند تن از زنان چاق که به عنوان نازا ثبتنام کرده بودند، با کاهش وزن به آرزوی باور نکردنی خود رسیدند.
سرطان پروستات
یکی از سرطانهای شایع در میان مردان، سرطان پروستات است که درصد آن در چاقها بیشتر است.
بالا رفتن چربی خون
همه میدانند چربی خون مختص چاقها نیست ولی درصد آن در افراد چاق بیشتر است. چربی خون از دو نوع چربی تشکیل میشود: کلسترول و تری گلیسیرید. معمولاً هر دو نوع چربی دست به دست هم میدهند و به انسان ضرر میرسانند ولی نقش مخرب کلسترول بیشتر است.
تصلب شرایین یا آتروسکلروز
این بیماری در اصل ناشی از رسوب کلسترول در داخل رگهاست که باعث از بین رفتن حالت ارتجاعی رگها میشود و مشکلات فراوان دیگری نیز به همراه دارد.
افزایش فشار خون
درصد مبتلایان به فشار خون معمولاً در افراد چاق خیلی بیشتر از لاغرهاست.
بزرگ شدن قلب
قلب انسان به فرمان خداوند، روزی صد هزار بار میزند. در هر نوبت نیز ۸۰ سی سی خون به بدن میرسد. حجم کل خون رسیده به بدن در هر روز حدود ۸ میلیون سی سی است. (هر روز چهارصد بشکه بیست لیتری خون به بدن میرسد).
این مقدار خون برای افراد با وزن هفتاد کیلوگرم، طبیعی است. حال اگر این شخص وزن خود را به ۱۲۰ کیلو برساند، این مقدار خون برای بدن او کافی نیست، از این رو قلب محکمتر و بیشتر میزند و در نتیجه، دیواره قلب ضخیمتر و خود قلب بزرگتر میشود؛ بنابراین، یکی از مشکلات انسانهای چاق، بزرگ شدن قلب است که اگر جلوی آن گرفته نشود، قلب تبدیل به عضلهای بزرگ، شل و ضعیف میشود.
نارسایی قلبی
توان کار قلب در افراد چاق کمتر است. بعضی از زنان و مردان چاق وقتی اصطلاحاً پا به سن میگذارند، حتی کار آسانی مثل نماز خواندن (به دلیل نارسایی قلبی) برایشان مشکل میشود.
با فشار دادن به ساق پای این افراد متوجه میشویم که بافت متورم میگردد و خونی که توسط قلب بزرگ فرستاده میشود، توانایی برگشت ندارد.
این حالت باعث تجمع مایعات در بافتهای بدن، مخصوصاً در پا و ریه و شکم میشود.
سکته قلبی
همه میدانند که سکته قلبی یکی از عوارض وزن زیاد است. میتوان گفت که سکته قلبی در لاغرها به ندرت دیده میشود و هر چه وزن کمتر باشد، احتمال سکته قلبی نیز کمتر میشود.
مشکلات روانی
این مشکل در زنان بیشتر نمایان میشود. دختری که دم بخت است به دلیل وزن بالایی که دارد، اندام نامتناسبی دارد و از همین رو با خواستگاران کمتری مواجه میشود. زنانی که دلشان میخواهد در هر مناسبتی لباس جدیدی بپوشند، اگر چاق باشند برایشان ممکن نیست و مجبورند همان دامن و پیراهن قبلی را بپوشند همچنین گاه اختلافات زیاد بین زن و شوهر به سبب چاقی یا لاغری یکی از زوجین، در تعداد زیادی از آنها منجر به تهدید به طلاق و یا حتی جدایی میگردد که این امر در زنان افسردگی را هم به دنبال میآورد.
فتق شکم
همانگونه که میدانید دیواره شکم از چندلایه ساخته شده است. این لایهها مانع بیرون آمدن رودهها میشود ولی وقتی وزن افزایش مییابد، یکی از این لایهها شکاف پیدا میکند و رودهها به زیر پوست شکم میآیند که این پدیده را « فتق » میگویند.
کاهش متوسط سن
آمار پزشکی نشان میدهد که متوسط سن افراد چاق خیلی کمتر از افراد لاغر است. هر چهار کیلوگرم اضافه وزن، یک سال از عمر انسان کم میکند که این هشدار مهمی برای چاقهاست.
خروپف در خواب
از مشکلاتی ست که معمولاً افراد چاق به آن مبتلا میشوند.
اختلال جنسی
ناتوانی جنسی مخصوصاً در مردان چاق بیشتر است.
شاید چند سال عمر زیاد یا کم در نظر برخی مهم نباشد ولی مهم این است که از این همه آسیب مصون بمانیم و چند سالی که زنده هستیم، سالم و شاداب و فعال زندگی کنیم.
بیست و چهار ضرری که برشمردیم، قسمتی از ضررهای متعددی است که در نتیجهی چاقی ایجاد میشود. از این رو، میتوانیم دریابیم که بودجهی وزارت بهداشت را کسانی مصرف میکنند که بیشترین مقدار غذا را میخورند! توجه داشته باشید که این ضررها مختص افراد چاق نیست، بلکه احتمال بروز آنها در افراد چاق بیشتر است.
کاهش وزن را شروع کنید، ورزش را به جزئی از زندگی خود تبدیل کنید و برای همیشه از این بیماریها و حتی احتمال ابتلا به آنها خود را خلاص کنید.
واى بدبخت شدیم ، پاشیم بریم لاغر کنیم